Het smaakjesverbod
Vanaf 1 januari 2024 gaat er een smaakjesverbod gelden voor liquids voor elektronische sigaretten en vapes. Smaakjes zoals kokos, cola, blueberry, watermeloen en bijvoorbeeld banaan mogen dan niet meer verkocht worden in Nederland. De Staatssecretaris geeft als reden voor deze maatregel te willen voorkomen dat jongeren dan gaan roken hoewel daar niet echt een wetenschappelijk bewijs voor is.
Denk echter niet dat u met tabakssmaakjes veilig bent, want vrijwel alle tabakssmaken die momenteel op de markt zijn moeten ook verdwijnen van de staatssecretaris van volksgezondheid. Dat komt omdat er in die tabakssmaken vaak gebruik wordt gemaakt van vanille, karamel of soortgelijke aroma’s om de tabakssmaak een kenmerkende melange te geven. Dat mag dus ook niet. Wat we overhouden is een soort van ‘RIVM’ tabaksvloeistof. Geen van de op de markt verkrijgbare vloeistoffen voldoen momenteel aan de draconische eist van het RIVM.
De ‘RIVM’ tabaksvloeistof mag alleen samengesteld worden met 16 ingrediënten die het RIVM heeft opgesteld. Het uitstel van het smaakjesverbod van 1 oktober 2023 naar 1 januari 2024 is dan ook bedoeld om fabrikanten van liquids tijd te geven deze ‘RIVM’ tabaksvloeistof te kunnen produceren.
De vraag hierbij is of deze ‘RIVM’ liquid gekocht gaat worden door de gebruikers van E-sigaretten. De primaire smaak zal namelijk altijd een vaag afgeleide tabakssmaak zijn terwijl veel e-sigaretgebruikers nu juist die tabakssmaak willen vermijden om niet in verleiding te komen te gaan roken. Deze gebruikers rookten niet meer omdat zij juist met de fruitsmaakjes die sigaretten konden weerstaan.
Als de acceptatie van de door het RIVM gedefinieerde vloeistof faalt verwachten we een terugval van veel e-sigaret gebruikers naar de gewone sigaretten. In dat geval zullen ook de vapewinkels andere financiële stromen moeten aanboren om het hoofd boven water te houden. Veel vapewinkels hebben dan ook al op voorhand traditionele tabaksproducten in het schap staan. De maatregel zal wat dat betreft contraproductief gaan werken voor de volksgezondheid, maar de Nederlandse staat heeft dan ook een financieel belang bij de verkoop van traditionele tabaksproducten. De belastingdruk op sigaretten is erg hoog, met andere woorden van wat u betaalt aan sigaretten en shag gaat zo’n 75% dus naar de Nederlandse schatkist.
Een belangrijk nadeel van deze maatregel is dat de markt overgenomen zal worden door de illegaliteit. De overheid heeft hier geen controle of zicht op. Tevens komen er ongecontroleerde producten op de illegale markt waarbij men niet weet welke ingrediënten gebruikt zijn en of het nicotineniveau klopt. Een bijsluiter wordt niet meegeleverd of is niet in het Nederlands. Voor mensen die zelf vloeistof gaan mengen is er een risico dat ze foute aromastoffen gebruiken of de fout in gaan met de verhouding nicotine, met alle gevolgen van dien.
Het smaakjesverbod is in onze visie een kortzichtige maatregel waarmee de overheid de jongeren denkt te beschermen, maar op de loer ligt hier de contraproductiviteit ervan in de vorm van juist grotere aantasting van de volksgezondheid door het wegnemen van dit nicotinealternatief.